رفتار امام جواد (ع) در انتقام از قاتلان مادرشان زهراء (س) چگونه بود؟
ریاحین : تمام اهلبیت (ع) نسبت به ستمی که بر مادرشان حضرت زهرا (س) صورت گرفت، بسیار حساس بودند، طوری که در سیرۀ رفتاری آنان به وضوح قابل درک است و به مناسبتها و صورتهای مختلف خشم و بیزاریشان را نشان میدادند.
حضرت زهرا (س) نه تنها مادر و پناهگاه مؤمنان، محبان و شیعیاناند، بلکه نسبت به خود فرزندانشان یعنی دوازده معصوم (ع) و حتی پدرشان از جایگاه و مقامی والا برخوردار بودند، آنان قاتلان مادرشان را لعنت می‌کردند، هماچنانکه دربارۀ شهادت امام حسین (ع) نیز این مسئله از سوی تمام اهلبیت (ع) و حتی انبیا (ع) به وضوح روشن است.
لعنی که امام عالم می‌کند، با لعن ما مومنان و محبان بسیار متفاوت است، وقتی امام عالم لعن می‌کند، اثر آن روی فرد مورد نظر می‌نشیند و دمار از روزگار او در می‌آورد. به عنوان مثال، زکری ابن آدم میگوید: خدمت حضرت رضا(ع) نشسته بودم که امام جواد(ع) را پیش او آوردند، این در حالی بود که سن آن حضرت از کمتر از چهار سال بود، امام جواد(ع) دستهایش را بر زمین گذاشت، سرش را به طرف آسمان بلند کرد و در فکرى عمیق فرو رفت، امام رضا(ع) فرمودند: ای فرزندم! به چه چیزی فکر می‌کنی؟
امام جواد (ع) فرمودند: به آن کسانی که به مادرم فاطمۀ زهرا (س) ظلم کردند، فکر می‌کنم و به خدا قسم اگر خدا به من اجازه دهد آنان را از قبرستان بیرون آورده، زنده کرده و زنده زنده در آتش میسوزاندم تا وقتی که بمیرند و سپس آنها را به آتش جهنم می‌فرستم. امام رضا (ع) نزدیک فرزندشان شدند و پیشانی او را بوسیدند و فرمودند: پدر و مادرم به فدایت، به راستی که تو صاحب آن هستی، یعنی صاحب امانت و به عبارت دیگر، صاحب امامت و ولایت هستی.
کمی در این فعل امام جواد (ع) دقیق شویم، رفتار یک امام در مقابل یک امام دیگر با موضوع انتقام از قاتلان مادر، به راستی در صحنه به صحنۀ زندگی تمام ائمه (ع) برای بشریت دریا دریا درس نهفته است، امام جواد (ع) رفتاری در قبال دشمنان و ظالمان به مادرشان نشان میدهند که برای ما درس بزرگی است، این فعل امام جواد (ع) به نظر قرارست در آینده انجام شود، نگاه امام به افقهای دور دست و به آینده است؛ به آیندهای که در آن فضا قرارست انتقام ظلمها و ستمهای دشمنان گرفته شود، امام (ع) تبرّی از دشمنانشان را با نگاه به آینده مطرح می‌کنند، با هر یادی که از ستمهای آنان می‌کنند، روحیۀ تبرّی را در خود تقویت و شدیدتر می‌کنند تا در فضایی مناسب آن را اجرا کنند.
حال ما جوانان بیاییم به پیروی از رفتار امام عالم، تولّی و تبرّی خویش را جهت بدهیم تا در فضای آینده که به تعبیر مقام معظم رهبری «آینده روشن است و به شما جوانان تعلق دارد»، خودمان را برای حضور در آن صحنهها و انجام بهترین رفتارها آماده کنیم.
متن حدیث:
عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ هَارُونَ بْنِ مُوسَى عَنْ أَبِیهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ الْوَلِیدِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ الْبَرْقِیِّ عَنْ زَکَرِیَّا بْنِ آدَمَ قَالَ: «إِنِّی لَعِنْدَ الرِّضَا إِذْ جِیءَ بِأَبِی جَعْفَرٍ ع وَ سِنُّهُ أَقَلُّ مِنْ أَرْبَعِ سِنِینَ فَضَرَبَ بِیَدِهِ إِلَى الْأَرْضِ وَ رَفَعَ رَأْسَهُ إِلَى السَّمَاءِ فَأَطَالَ الْفِکْرَ فَقَالَ لَهُ الرِّضَا ع بِنَفْسِی فَلِمَ طَالَ فِکْرُکَ فَقَالَ فِیمَا صُنِعَ بِأُمِّی فَاطِمَةَ أَمَا وَ اللَّهِ لَأُخْرِجَنَّهُمَا ثُمَّ لَأُحْرِقَنَّهُمَا ثُمَّ لَأُذْرِیَنَّهُمَا ثُمَّ لَأَنْسِفَنَّهُمَا فِی الْیَمِّ نَسْفاً فَاسْتَدْنَاهُ وَ قَبَّلَ بَیْنَ عَیْنَیْهِ ثُمَّ قَالَ بِأَبِی أَنْتَ وَ أُمِّی أَنْتَ لَهَا یَعْنِی الْإِمَامَةَ».
إثبات الوصیة: 184، بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج50، 59