حضرت زهرا(س) جامع قرآن انزالی و تنزيلی و موضع سرّ الهی است

ریاحین ـ حجت‌الاسلام والمسلمين محمدجواد رودگر، رئيس پژوهشكده دين‌پژوهی پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی، در گفت‌و‌گو با خبرگزاری قرآنی ايران (ايكنا)، درباره رساله عرفانی «فص حكمة عصمتية فی كلمة فاطميه» اثر آيت‌الله حسن‌زاده آملی اظهار كرد: اين رساله قدسيه و نوريه با هدف تتميم فصوص‌الحكم ابن‌عربی و با انگيزه تبيين ابعاد وجودی و شخصيت حقيقی حضرت صديقه طاهره(س) و مقامات بلند و رفيع علمی و عملی آن يادگار و وديعه پيامبر اكرم(ص) به رشته تحرير درآمده است.

نويسنده كتاب‌های «عرفان قرآن» و «زهره آسمان» تصريح كرد: نگارش اين رساله معنوی می‌تواند آفاق جديد و فصولی نوين در جهت تأمل، تدقيق و تحقيق درباره فاطمه زهرا(س) بازگشايد و راه استكمال و ولايت را در مقام قرب الی‌الله و لقاء رب نشان دهد و اوصاف ناگفته و ويژگی‌های نانوشته‌ای از لايه‌های باطن آن حضرت را متجلی كند.

وی درباره ويژگی‌های كلی ظاهری و محتوايی اين اثر تصريح كرد: اين رساله 22 موضوع را شامل می‌شود كه علامه حسن‌زاده آملی آن را در 19 فصل شرح كرده‌اند. در اين رساله با روش تركيبی عقل، نقل و كشف (برهان، عرفان و قرآن)، به ابعاد و زوايای شخصيت اسرارآميز و در عين حال، همه‌جانبه انسان كامل و معصومی همچون فاطمه زهرا(س)، به عنوان بنيه محمدی(ص) و بقيه نبوت و رسالت حضرت ختمی مرتبت و مظهر تام ليلة‌القدر و «ام ابيها» و «ام الائمه» و كوثر آفرينش، پرداخته شده است.

رودگر افزود: علامه حسن‌زاده آملی اين رساله را تتمه فصوص‌الحكم ابن‌عربی و فص بيست و هشتم آن قرار داده است كه در حقيقت، نور و فروغ ويژه‌ای بر فصوص‌الحكم تابانده و خورشيد ولايت را از شرق حكمت و معرفت فصوص ابن عربی طالع كرده و خلأ بسيار عميق آن را پوشانده است. اين رساله مصداق «رزق كريم» فراروی عقول و قلوب پاك و جان‌های شيفته و تشنه اصحاب حكمت و ارباب معرفت و دردمندان ولايت است.
حضرت زهرا(س) وديعه رسول خدا(ص) و انسيه حورا و عالم به غيب سماوات و ارض و ملك و ملكوت است. بدان دليل «فاطمه» ناميده شد كه خلق از ادراك و معرفت ذات و هويتش محرومند؛ هم‌چنان‌كه فرمود: «اِنّما سُمّيت فاطمة لانَّ الخلقَ فُطِموا عَن معرفتِها»

وی اضافه كرد: در اين رساله ولايت‌شناسی و ولی‌شناسی صورت ديگری به خود گرفته و از سرشت و شاكله يادگار رسول خدا(ص) و مصداق بارز ليلةالقدر، قرآن ناطق، كلمه تامه الهيه، صراط مستقيم، وجه رب، اسم اعظم الهی، خليفه خدا، صاحب ولايت الهیّه، حبل متين و عروه وثيق الهی، صاحب نبوت تعريفی و وحی تسديری و مقامات حيرت‌انگيز و رازمند و فرازمند علمی و عملی انسان كامل و مكملی مانند حضرت فاطمه زهرا(س) سخن به ميان آمده است.

رودگر در بخشی از سخنان خود اظهار كرد: علامه حسن‌زاده آملی در اين رساله عرفانی، آفاق گسترده و نوينی از شاكله و شخصيت حضرت زهرا(س) گشوده‌اند كه مستند و مستفيد از آيات قرآن و تفسير انفسی و تأويل كتاب قويم الهی و احاديث و روايات صادر شده از زبان صدق حضرت معصوم(ع) و برگرفته از منشآت وجودی حضرت زهرا(س) در قالب خطبه‌ها، ادعيه، نيايش‌ها و احاديث است.

وی در تبيين مقامات حضرت صديقه طاهره(س) در «فص فاطميه» بيان كرد: در اين رساله معنوی حضرت زهرا(س) به عنوان «انسان كامل، خليفه الهی و حجت بالغه حق» و «مظهر نفس كل» كه دربردارنده ملك و ملكوت، غيب و شهادت و قوس نزول و صعود هستی است، معرفی شده است. همچنين ايشان «ميوه درخت وجود است كه غايت حركت ايجادی و وجودی است؛ پس او شجره طيبه‌ای است در هر زمان و مكان، ميوه‌های شيرين و دل‌نشينی دارد و مايه بركت و خير كثير، بلكه «كوثر» است».

شارح «رساله الولاية» علامه طباطبايی «حقيقت ام الكتاب» و مصداق «مَرَجَ الْبَحْرَیْنِ یَلْتَقِیَان» (الرحمن/19) را از ديگر صفات و مقامات حضرت زهرا(س) در اين رساله برشمرد و اظهار كرد: آن حضرت(س) مطلع انوار علوی، مشكات ولايت و وعاء معرفت، ام الائمه و ام‌ ابيها، صاحب عصمت كبری (جوهر قدسی و صاحب قوت نوريه ملكوتی) و دارای همسری معصوم، انسان كامل، صاحب مقام ولايت كليه و امامت حقيقيه و حجت تام و كامل حق و نقش رسول خدا(ص) است و اگر علی(ع) نبود، كفوی برای فاطمه(س) نبود.

رودگر همچنين مصداق بودن برای آياتی چون مباهله، تطهير، مودت، هل‌اتی و مقربين را از ديگر صفات و مقامات حضرت زهرا(س) برشمرد و خاطرنشان كرد: در اين رساله حضرت صديقه طاهره(س) مقصود هستی و غايت آفرينش است كه هستی و آفرينش به طفيل وجود او ظهور يافت، ايشان «ليلة القدر» و «يوم الله» و جامع جميع حقايق وجودی و كمالی است.
زهرای اطهر(س) «ميوه درخت وجود است كه غايت حركت ايجادی و وجودی است؛ پس او شجره طيبه‌ای است در هر زمان و مكان، ميوه‌های شيرين و دل‌نشينی دارد و مايه بركت و خير كثير، بلكه «كوثر» است

رئيس پژوهشكده دين‌پژوهی پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی عنوان كرد: حضرت زهرا(س) قرآن ناطق، مفسر حقيقی قرآن و از مصاديق اتم و اجمل راسخان در علم و تأويل‌شناسان است. ايشان همچنين بنيه و سينه رسول خدا(ص) و پاره تن و ميوه دل پيامبر اكرم(ص) است. فاطمه(س) ذات و مقامات معرفتی معنويتی دارد كه غير از انسان كامل، كسی را يارای شناخت و ادراك حقايق نوری و قدسی وجود آن گوهر آفرينش و كوثر هستی نيست.

وی در بيان مقامات حضرت صديقه طاهره(س) در «فص فاطميه» ادامه داد: حضرت زهرا(س) صاحب قيام ولايت الهيه و نبوت مقاميه و تعريفيه است؛ ايشان كلمه تامه حق، وجه رب، صراط مستقيم الهی و حبل متين خدای سبحان، مظهر جامع اسماء حسنای حق و جامع اسماء جمال و جلال خدای سبحان و صاحب قلب و مقام «احسان» و شهود رب است.

نويسنده كتاب‌های «عرفان قرآن» و «زهره آسمان» جامع قرآن انزالی و تنزيلی، صاحب معرفت ناب، حكمت زلال و علوم لدنی و افاضی الهی، محدَّثه و محدِّثه و سيده نساء عالمين از اولين تا آخرين را از ديگر صفات و مقامات حضرت زهرای اطهر(س) در فص فاطميه برشمرد و افزود: ايشان همچنين صاحب وحی انبائی و سديدی و مخاطب جبرئيل امين(ع) و صاحب صحيفه فاطميه است كه علم ما كان، ما يكون و هو كائن در آن درج شده و اينك در دست با كفايت بقية الله الاعظم(عج) است.

رودگر افزود: حضرت فاطمه(س) مخاطب به خطاب «یَا أَیَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ...» (فجر/27 ـ 30) و دارای مقام جنت ذات و لقای رب و وصال محبوب است. ايشان مظهر علم و عمل الهی و ايمان و عمل صالح و اسوه كمال وجودی در ساحت علمی و عينی، اساس دين، عماد يقين، كهف قرآن كريم و موضع سرّ الهی و دارنده خصايص حق ولايت است.

اين محقق و پژوهشگر عرفان اسلامی با بيان اين‌كه محور آل كسا و خامس آل عبا بودن از ديگر مقامات و صفات مذكور برای حضرت زهرا(س) در «فص فاطميه» است، در بيان ديگر مقامات ايشان در اين رساله عرفانی خاطرنشان كرد: ايشان وديعه رسول خدا(ص) و انسيه حورا و عالم به غيب سماوات و ارض و ملك و ملكوت است. بدان دليل «فاطمه» ناميده شد كه خلق از ادراك و معرفت ذات و هويتش محرومند؛ هم‌چنان‌كه فرمود: «اِنّما سُمّيت فاطمة لانَّ الخلقَ فُطِموا عَن معرفتِها».