حضرت خدیجه علیها السلام، مربّیِ امام امیرمؤمنان علی علیه السلام

ریاحین : چند سال قبل از بعثت، خشکسالی و قحطی، سراسر «حجاز» را فرا گرفت.

پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم به عمویش عبّاس پیشنهاد کرد که عمویم

حضرت ابوطالب علیه السلام، عیالمند است؛ سزاوار است که نزد او رویم و

سرپرستیِ فرزندانش را بر عهده گیریم!

عباس، این پیشنهاد را پذیرفت و با هم نزد حضرت ابوطالب علیه السلام آمدند و

تصمیم خود را با او در میان گذاشتند؛ پس از گفت‌وگو، پیامبر صلی الله علیه و

آله، سرپرستیِ حضرت علی علیه السلام، عبّاس، سرپرستی حضرت جعفر طیّار

علیه السلام و حضرت حمزه علیه السلام نیز سرپرستیِ طالب را عهده‌دار شد.1

طبق روایت دیگر، حضرت حمزه علیه السلام، عهده‌دار سرپرستیِ جعفر طیار

علیه السلام شد و عباس، سرپرستی طالب را به عهده گرفت.

در آن هنگام که امیرمؤمنان علی علیه السلام شش سال داشت، تحت سرپرستی

پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم درآمد و در این وقت تا آغاز اسلام، رسول اکرم

صلی الله علیه و آله و سلم و حضرت خدیجه علیها السلام، او را تحت نظر

تربیتیِ خود درآوردند.2

ابن شهرآشوب، در «کتاب مناقب آل ابی طالب علیهم السلام» آورده:

«و اخذ رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم علیّاً علیه السلام و هو ابن ستّ

سنین کسنّه یوم اخذه ابوطالب علیه السلام فربّته خدیجة علیها السلام و

المصطفی صلی الله علیه و آله و سلم الی ان جاء الاسلام و تربیتها احسن من

تربیته ابی طالب علیه السلام و فاطمة بنت اسد علیها السلام»؛3

«رسل خدا صلی الله علیه و آله و سلم، حضرت علی علیه السلام را که شش سال

داشت، تحت سرپرستیِ خود قرار داد، مانند آن که حضرت ابوطالب علیه السلام،

پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم را که شش سال داشت، تحت سرپرستی خود

گرفت، سپس حضرت خدیجه علیها السلام و پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم،

حضرت علی علیه السلام را پرورش دادند ـ و تحت نظارت دقیق تربیتی خود

بزرگ نمودند ـ تا آن هنگام که خورشید اسلام طلوع کرد و آموزش تربیتی

حضرت خدیجه علیها السلام و پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم (نسبت به علی

علیه السلام) از آموزش تربیتیِ حضرت ابوطالب علیه السلام و حضرت فاطمه

بنت اسد علیها السلام (نسبت به پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم)، یا نسبت به

حضرت علی علیه السلام بهتر بود.»

بدین‌سال پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم، امیرمؤمنان علی علیه السلام را

در آغازین سال های کودکی‌اش ـ که در ششمین بهار از زندگی بود ـ با تدبیری

حکیمانه از خانۀ عمویش حضرت ابوطالب علیه السلام و همسر او، به خانۀ

خود و حضرت خدیجه علیها السلام برد و این رویداد مهم، درست بسان همان

رویدادی بود که در کودکیِ خودِ آن حضرت پدید آمد. جناب ابوطالب علیه السلام

و همسرش حضرت فاطمه بنت اسد علیها السلام، نگهداری و سرپرستی حضرت

محمد صلی الله علیه و آله و سلم را با بردن آن کودک تاریخ‌ساز، به خانه خویش

به عهده گرفتند و بدین‌‎سان حضرت علی علیه السلام در کانون مهر و صفا و

در مهد دانش و بینش و قلب تپنده و تقوا و آزادی و عدالت ـ که خانۀ حضرت

محمد صلی الله علیه و آله و سلم و حضرت خدیجه علیها السلام بود ـ پیمایش راه

زندگی را پی گرفت، و آن حضرت، مورد عنایت آنان بود تا خورشید اسلام

درخشیدن گرفت! بدین‌سان، شرایط تربیتی و نگاهداریِ پیامبر صلی الله علیه و

آله و سلم و حضرت خدیجه علیها السلام برای حضرت علی علیه السلام، بهتر از

شرایطی بود که حضرت ابوطالب علیه السلام و همسرش برای پیامبر صلی الله

علیه و آله و سلم فراهم آوردند؛

«اخترت من اختار الله لی علیکم علیّا.»4

بنابراین، خانۀ حضرت خدیجه علیها السلام، نخستین آموزشگاه دوران خُردسالی

و کودکی و اولین دانشگاه روزگار نوجوانی و جوانیِ امیرمؤمنان علی علیه

السلام و کانون رشد و تربیت او بوده و این یکی از افتخارات حضرت خدیجه

علیها السلام است، که نامش در دفتر آفرینش، به عنوان مربی امام امیرمؤمنان

علی علیه السلام و مادر دوم آن حضرت ثبت گردید!

پی نوشت:

1ـ سیرة النبویة صلی الله علیه و آله و سلم، ابومنذر ابن هشام کلبی، ج 1، ص

263؛ بحارالانوار، محمدباقر مجلسی، ج 35، ص 118 و 119.

2ـ مناقب آل ابی طالب علیهم السلام، مشیر الدین ابوعبدالله بن شهر آشوب، ج 2،

ص 179 و 180.

3ـ سیرة النبویة صلی الله علیه و آله و سلم، ابومنذر بن هشام کلبی، ج 1، ص

263؛ مناقب آل ابی طالب علیهم السلام، مشیرالدین ابوعبدالله بن شهر آشوب، ج

2، ص 179؛ بحارالانوار، محمدباقر مجلسی، ج 35، ص 119.

4ـ مناقب آل ابی طالب علیهم السلام، مشیر الدین ابوعبدالله بن شهر آشوب، ج 2،

ص 27؛ بحارالانوار، محمدباقر مجلسی، ج 38، ص 295.

منبع: خصائص ام المومنین خدیجة الکبری

تالیف: حجت الاسلام والمسلمین حسین تهرانی

ناشر: طوبای محبت