تاریخ تولد حضرت فاطمه علیهاالسلام
ریاحین: اولین چیزی که در زندگانی صدیقه طاهره علیهاالسلام مطرح است، تاریخ تولد آن حضرت است. چه برخی مدعی‌اند که پنج سال پیش از بعثت به دنیا آمده است؟!
این تاریخ از نظر ما درست نیست. تاریخ تولد زهرا علیهاالسلام همان است که شیعیان به پیروی از امامان اهل‌بیت علیهم‌السلام می‌گویند1 و گروه دیگری نیز از آنان پیروی کرده‌اند. براساس این عقیده، زهرا علیهاالسلام پنج سال پس از بعثت رسول اکرم صلی الله علیه و آله یعنی در سال هجرت به حبشه به دنیا آمد و در سن هجده سالگی رحلت کرد. این مطلب به سند صحیح از امامان ما روایت شده است.2
علاوه بر این می‌توان به روایات زیر استدلال کرد یا این عقیده را به کمک آن تأیید نمود:
1 ـ مورخان گفته‌اند که همه فرزندان خدیجه علیهاالسلام پس از بعثت به دنیا آمدند3 و فاطمه، کوچکترین آنها بود.
2 ـ روایات فراوانی که از شماری از صحابه مثل: عایشه، عمر و سعد بن مالک، ابن‌عباس و دیگران نقل شده که می‌گوید: نطفه‌ی فاطمه علیهاالسلام از میوه‌ی بهشتی بسته شد که پیغمبر صلی الله علیه و آله در اسراء و معراج تناول فرمود.4 ما اثبات کرده‌ایم که اسراء و معراج در اوایل بعثت انجام شده است.5
اگر کسی بر اساس شیوه‌ی خاص خود به اسانید برخی از این روایات اشکال کند، باید دانست که حتی بر اساس همین روش، سند روایات دیگر جای هیچ‌گونه مناقشه‌ای ندارد.
اما اینکه گمان رود این روایت صحیح نیست. زیرا زهرا علیهاالسلام پنج سال پیش از بعثت به دنیا آمده، مصادره به مطلوب است. زیرا همین روایاتی که ما در صدد بحث از آن هستیم و به طریق مختلف نقل شده، قویترین شاهد بر کذب این پندار است.
3 ـ نسایی روایت کرده که وقتی ابوبکر و عمر از فاطمه علیهاالسلام خواستگاری کردند، پیغمبر صلی الله علیه و آله آنان را با این عذر که فاطمه کوچک است، رد کرد.6
اگر گفته آنان درست باشد که فاطمه علیهاالسلام پنج سال پیش از بعثت به دنیا آمده در این صورت باید عمر او به هنگام خواستگاری که به اتفاق همه مورخان پس از هجرت، بوده، حدود هجده یا نوزده سال باشد. در حالی که به کسی که در این سن است، کوچک گفته نمی‌شود.
4 ـ روایت شده که زنان قریش، خدیجه علیهاالسلام را طرد کردند. چون به فاطمه آبستن شد، در شکم مادر با سخن می‌گفت و او را به صبر دعوت می‌کرد.7
برخی آبستنی خدیجه به فاطمه علیهاالسلام را پنج سال پس از بعثت بعید می‌شمارند. زیرا عمر خدیجه علیهاالسلام در این زمان، اجازه آبستنی به او نمی‌داد.
این استبعاد بی‌جاست. زیرا در کتاب: الصحیح من سیرة النبی الاعظم صلی الله علیه و آله تحقیق کرده‌ایم که بنا به دلایل قوی خدیجه در آن زمان پنجاه سال و بلکه کمتر سن داشت. البته مشهور خلاف این است.
احتمال اینکه ولادت فاطمه پس از یائسگی از کرامات خدیجه و رسول خدا صلی الله علیه و آله بوده چنانکه خداوند می‌فرماید: (أَأَلِدُ وَ أَنَا عَجُوز)، مردود است. زیرا اگر چنین بود، می‌بایست در میان مردم شایع و پراکنده می‌شد. در حالی که کوچکترین اشاره‌ای به این مطلب ندیده‌ایم.
5 ـ روایات فراوانی که علت نامگذاری او را به فاطمه و دیگر نام‌ها بیان می‌کند. این روایات اشاره و دلالت دارد که این نامگذاری از آسمان و به فرمان خداوند متعال است.8
منبع: رنج های حضرت زهرا سلام الله علیها، علامه سید جعفر مرتضی عاملی، ترجمه: محمد سپهری.
پی نوشت:
1. ر. ک: ضیاءالعالمین، ج 2 ص 3؛ جامع الاصول ابن‌اثیر، ج 12، ص 9 ـ 10.
2. بحارالانوار، ج 43، ص 101، به نقل از: کافی به سند صحیح، و از: المصباح الکبیر، دلائل الامامه، مصباح کفعمی، روضه، مناقب آل ابی‌طالب و کشف‌الغمه، ج 2، ص 75 و اثبات الوصیه؛ ر. ک: ذخائرالعقبی، ص 52؛ تاریخ الخمیس، ج 1، ص 278 به نقل از: تاریخ موالید اهل‌البیت؛ مروج‌الذهب، ج 2، ص 289.
3. ر. ک: البدء والتاریخ، ج 5، ص 16؛ المواهب اللدنیه، ج 1، ص 196؛ تاریخ الخمیس، ج 1، ص 272.
4. این روایات در کتب زیر آمده است:
الف: کتب شیعه مثل: بحارالانوار، ج 43، صص 4 ـ 6 به نقل از: امالی صدوق، و عیون اخبارالرضا، معانی‌الاخبار، علل‌الشرایع، تفسیر قمی، الاحتجاج؛ ر. ک: الانوار النعمانیه، ج 1، ص 80؛ احقاق‌الحق، ج 10، صص 1 ـ 10 به نقل از منابع فراوان و هر کتب تاریخی یا روایی که از تاریخ زهرا علیهاالسلام سخن گفته است.
ب: کتب اهل سنت: المستدرک علی الصحیحین، ج 3، ص 156؛ تلخیص المستدرک در پاورقی مستدرک؛ نزل الابرار، ص 88، الدرالمنثور، ج 4، ص 153؛ تاریخ بغداد، ج 5، ص 87؛ مناقب الامام علی بن ابی‌طالب، ص 357؛ تاریخ الخمیس، ج 1، ص 277؛ ذخائرالعقبی، ص 36؛ لسان‌المیزان، ج 1، ص 134؛ اللالی المصنوعة، ج 1، ص 392؛ الدرة الیتیمة، ص 31.
5. ر. ک: الصحیح من سیرةالنبی الاعظم، ج 3، صص 8 ـ 14.
6. ر. ک: خصائص امیرالمؤمنین علی، ص 228؛ مناقب آل ابی‌طالب؛ ج 3، ص 393؛ تذکرة الخواص، ص 306 ـ 307؛ ضیاءالعالمین، ج 2، ص 46.
7. بحارالانوار، ج 43، ص 2.
8. ر. ک: ینابیع المودّة، کنزالعمال، ج 6، ص 219؛ مناقب الامام علی بن ابی‌طالب، صص 221، 229؛ ضیاءالعالمین، ج 4، صص 6 ـ 9؛ بحارالانوار، ج 43، ص 13، به نقل از علل‌الشرایع، ج 1 ص 178؛ ر. ک: ذخائرالعقبی، ص 26؛ میزان الاعتدال، ج 2، ص 400؛ ج 3، ص 439؛ لسان‌المیزان، ج 3، ص 267؛ طوالع الانوار، صص 112 ـ 113؛ معرفة ما یجب لال البیت، ص 51؛ البتول الطاهره، صص 11 ـ 15.