(
337
)
فضائل مشترک حضرت زهراء (س) با پنج تن مقدس در قرآن مجید
ریاحین : اهدنا الصراط المستقیم ـ سوره فاتحه، آیه6
جابربن عبدالله از رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم نقل کرده است که حضرت فرمود: همانا خداوند متعال، علی و همسر و دو پسرش را از حجت‌های خود بر آفریدگانش قرار داده است، و آنان دریای علم در امت من می‌باشند هر کس به وسیله آنان هدایت یابد به راه راست هدایت یافته است. [1]
و هم او گوید که رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: به وسیله خورشید راه را پیدا کنید، هنگامی که خورشید ناپیداشد به وسیله ماه راه یابید، هر گاه ماه ناپیدا شد به وسیله زهره راه را پیدا کنید هنگامی که زهره ناپیداشد به وسیله دو ستاره فرقدین راه را پیدا کنید، گفته شد: ای رسول خدا مقصود از خورشید و ماه و زهره و فرقدین چیست؟ فرمود: خورشید منم، و ماه علی است، زهره فاطمه و فرقدان حسن و حسین علیهم‌السلام می‌باشند. [2]
فتلقی آدم من ربه کلمات فتاب علیه انه هو التواب الرحیم ـ بقره، آیه37
ابن‌نجار از ابن‌عباس روایت کرده است که از رسول خدا صلی الله علیه و آله درباره کلماتی که آدم از پروردگارش دریافت نمود و خداوند توبه او را پذیرفت پرسیدم، فرمود: از خداوند، به حق محمد و علی و فاطمه و حسن و حسین درخواست کرد که توبه او را بپریرد و خداوند هم پذیرفت. [3]
فقل تعالو ندع ابنائنا و ابنائکم و نساءنا و نساءکم... آل‌عمران آیه 61
محب‌الدین طبری گوید: هنگامی که این آیه شریفه نازل شد رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: این چهار نفر. (علی، فاطمه، حسن و حسین علیهم‌السلام) هم چنین از ابوسعید روایت شده است که هنگامی که این آیه نازل شد رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم علی و فاطمه و حسن و حسین را نزد خود فراخوانده و عرض کرد: خداوندا اینان اهل بیت من می‌باشند. این روایت را مسلم و ترمذی نقل کرده‌اند. [4]
الم تر کیف ضرب الله مثلا کلمه طیبه کشجره طیبه.. ابراهیم، آیه 24
رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: من شجره هستم و فاطمه شاخه آن، علی عامل باروری آن و حسن و حسین میوه، و دوستداران آنان از امتم برگهای آن درخت می‌باشند و سپس فرمود: سوگند به آن کسی که مرا به راستی برگزید آنان در بهشت جاودان می‌باشند. [5]
و نیز آن حضرت فرمود: من شجره و علی شاخه و فاطمه عامل باروری و حسن و حسین میوه و شیعیان ما برمی‌باشند و هر گاه که درخت می‌روید برگ‌هایش فرود می‌ریزند و سپس فرمود: سوگند به کسی که مرا به حق مبعوث کرد که در بهشت جاودان می‌باشند. [6]
اولئک الذین یدعون یبتغون الی ربهم الوسیله... الاسراء، آیه57
عکرمه می‌گوید: آنان پیامبر و علی و فاطمه و حسن و حسین علیهم‌السلام می‌باشند. [7]
انی جزیتهم الیوم بما صبروا انهم هم الفائزون... المومنون، آیه 111
بعدالله بن مسعود گوید: یعنی پاداش می‌دهم آنان را امروز به بهشت بخاطر بردباری و صبر علی بن ابیطالب و فاطمه و حسن و حسین در دنیا بر دستورات الهی و بر گرسنگی و تهی دستی و بخاطر صبر در مقابل معصیت و بر بلاء و آزمایش خداوند در دنیا، همانا آنان رستگاران و رهائی یافتگان از حساب می‌باشند. [8]
کمشکاه فیها مصباح، المصباح فی زجاجه... النور، آیه ۳۵
موسی بن قاسم از علی بن جعفر روایت کرده است که از حضرت موسی بن جعفر علیه‌السلام درباره این آیه پرسیدم. فرمود: مقصود از مشکوه فاطمه، و مصباح حسن، و زجاجه حسین است.
«کوکب دری» فاطمه است که در بین زنان جهانیان ستاره‌ای درخشان بود، «شجهره مبارکه» ابراهیم است که نه شرقی است و نه غربی، نه یهودی است و نه نصرانی، «روغن چراغ» آن که نور می‌دهد علم است که از آن ظاهر می‌شود و بدان سخن می‌گوید،و مقصود از «نور علی نور»، در وجود حضرت فاطمه امامانی هستند که یکی بعد از دیگری می‌آیند، خداوند به نورش هر که را بخواهد هدایت می‌کند، یعنی به ولایت ما هدایت می‌کند. [9]
«کوکب دری» فاطمه است که در بین زنان جهانیان ستاره‌ای درخشان بود، «شجهره مبارکه» ابراهیم است که نه شرقی است و نه غربی، نه یهودی است و نه نصرانی، «روغن چراغ» آن که نور می‌دهد علم است که از آن ظاهر می‌شود و بدان سخن می‌گوید،و مقصود از «نور علی نور»، در وجود حضرت فاطمه امامانی هستند که یکی بعد از دیگری می‌آیند، خداوند به نورش هر که را بخواهد هدایت می‌کند، یعنی به ولایت ما هدایت می‌کند. [9]
و امر اهلک بالصلوه و اصطبر علیها... طه،آیه 132
عبدالله بن حسن از پدرش، از جدش نقل می‌کند که ابوالحمراء خادم رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم گوید: بعد از این آیه نازل شد، رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم پیش از هر نمازی بر در خانه علی و فاطمه می‌ایستاد و می‌فرمود: الصلوه، رحمکم الله انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیرا. [10]
و هو الذی خلق من الماء بشرا فجعله نسبا و صهرا... الفرقان،آیه 54
سدی گوید: این آیه درباره حضرت رسول و علی نازل شد که فاطمه را همسر علی نمود و او پسر عمو و همسر دختر آن حضرت است که نسبت بود و داماد آن حضرت شد. [11]
و اجعلنا للمتقین اماما، الفرقان،آیه 74
رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم می‌فرماید به جبرئیل گفتم مقصود از «ازواجنا» چیست و ازواج ما چه سکانی هستند؟ گفت: خدیجه، گفتم: ذریات ما چه کسانی هستند؟ گفت: فاطمه، و مقصود از «نور چشم‌ها» حسن و حسین می‌باشند، گفتم:«ما را امام متقین قرار بده» مقصود کیست؟ گفت: علی بن ابیطالب. [12]
انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت.. الاحزاب،آیه 33
ابوسعید خدری گوید: این آیه درباره پنج تن نازل شده است که عبارتند از رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم و علی و فاطمه و حسن و حسین.
این حدیث را احمد در «المناقب» و طبرانی نقل کرده‌اند. [13]
قل لا اسئلکم علیه اجرا الا الموده فی القربی... الشوری،آیه 23
زمخشری گوید: هنگامی که این آیه نازل شد گفته گردید: ای رسول خدا، این خویشاوندان تو، که مودت و محبت به آنها بر ما واجب شده، چه کسانی می‌باشند؟ فرمود: علی و فاطمه و دو پسران او...
و رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: هر کس بر محبت آل محمد بمیرد شهید مرده است، آگاه باشید و هر کس بر محمبت آل محمد بمیرد آمرزیده شده از دنیا رفته است، آگاه باشید هر کس بر محبت آل محمد بمیرد توبه‌کننده مرده است،آگاه باشید هر کس بر محبت آل محمد بمیرد، مومن کامل‌کننده ایمان از دنیا رفته است، آگاه باشید هر کس بر محبت آل محمد از دنیا برود ملک الموت مژده ورود به بهشت به او می‌دهد و بعد از او منکر و نکیر این نوید را به او می‌دهند، آگاه باشدی هر کس بر محبت آل محمد بمیرد، همانگونه که تازه عروس به خانه داماد قدم برمی‌دارد او بسوی بهشت قدم می‌زند. آگاه باشید هر کس بر محبت آل محمد از دنیا برد خداوند در قبرش دو در به بهشت قرار می‌دهد، آگاه باشید هر کس بر محبت آل‌محمد بمیرد، خداوند قبر او را مزار ملائک رحمت قرار می‌دهد، آگاه باشید هر کس بر محبت آل‌محمد بمیرد، بر طبق سنت و جماعت از دنیا رفته است، آگاه باشید هر کس با دشمنی آل‌محمد از دنیا برود در روز قیامت در حالی وارد محشر می‌شود که بر پیشانی و بین دو چشمش نوشته شده «مایوس از رحمت خدا».
آگاه باشید هر کس بر دشمنی و بغض آل‌محمد بمیرد کافر از دنیا رفته است. آگاه باشید هر کس بر کینه و بغض نسبت به آل‌محمد بمیرد بوی بهشت به مشامش نمی‌رسد. [14]
و رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: هر کس بر محبت آل محمد بمیرد شهید مرده است، آگاه باشید و هر کس بر محمبت آل محمد بمیرد آمرزیده شده از دنیا رفته است، آگاه باشید هر کس بر محبت آل محمد بمیرد توبه‌کننده مرده است،آگاه باشید هر کس بر محبت آل محمد بمیرد، مومن کامل‌کننده ایمان از دنیا رفته است، آگاه باشید هر کس بر محبت آل محمد از دنیا برود ملک الموت مژده ورود به بهشت به او می‌دهد و بعد از او منکر و نکیر این نوید را به او می‌دهند، آگاه باشدی هر کس بر محبت آل محمد بمیرد، همانگونه که تازه عروس به خانه داماد قدم برمی‌دارد او بسوی بهشت قدم می‌زند. آگاه باشید هر کس بر محبت آل محمد از دنیا برد خداوند در قبرش دو در به بهشت قرار می‌دهد، آگاه باشید هر کس بر محبت آل‌محمد بمیرد، خداوند قبر او را مزار ملائک رحمت قرار می‌دهد، آگاه باشید هر کس بر محبت آل‌محمد بمیرد، بر طبق سنت و جماعت از دنیا رفته است، آگاه باشید هر کس با دشمنی آل‌محمد از دنیا برود در روز قیامت در حالی وارد محشر می‌شود که بر پیشانی و بین دو چشمش نوشته شده «مایوس از رحمت خدا».
آگاه باشید هر کس بر دشمنی و بغض آل‌محمد بمیرد کافر از دنیا رفته است. آگاه باشید هر کس بر کینه و بغض نسبت به آل‌محمد بمیرد بوی بهشت به مشامش نمی‌رسد. [14]
ذلک بان الله مولی‌الذین آمنوا و ان الکافرین لا مولی لهم، محمد،آیه 11
سعید بن جبیر از ابن‌عباس روایت کرده است که مقصود آنست که خداوند ولی علی و حمزه و جعفر و فاطمه و حسن و حسین و ولی محمد صلی الله علیه و آله و سلم می‌باشد و آنها را با پیروزی بر دشمنانشان یاری می‌کند. [15]
کانوا قلیلا من اللیل مایهجعون، الذاریات،آیه 17
عبدالله بن عباس گوید: این آیه در شان علی بن ابیطالب و حسن و حسین و فاطمه علیهم‌السلام نازل شد. [16]
والذین امنوا واتبعتهم ذریتهم بایمان الحقنابهم ذریتهم.. الطور،آیه 21
ابن‌عباس گوید: این آیه درباره پیامبر و علی و فاطمه و حسن و حسین علیهم‌السلام نازل شده
است. [17]
مرج البحرین یلتقیان، بینهما برزخ لا یبغیان، فبای الاء ربکما تکذبان، یخرج منهما اللولو و المرجان، الرحمن،آیه 19 ـ 22
ابن‌مردویه از ابن عباس روایت کرده است که مقصود از دو دریا که با یکدیگر برخورد می‌کنند علی و فاطمه است و برزخ بین آن دو که بر یکدیگر برتری بجویند، حضرت رسول صلی الله علیه و آله و سلم است، و لولو و مرجان که از آن دو دریا بیرون می‌آید، حسن و حسین می‌باشند. [18]
و یوثرون علی انفسهم و لو کان بهم خصاصه، الحشر،آیه 8
مردی نزد حضرت رسول صلی الله علیه و آله و سلم آمده و از گرسنگی خود شکایت کرد، حضرت کسی را به خانه‌های همسرانش فرستاد، آنان گفتند چیزی جز آب در نزد ما نیست، حضرت فرمود کیست که امشب این مرد را کفایت کند؟ علی علیه‌السلام گفت: من ای رسول خدا، علی نزد فاطمه آمده و داستان را به او گفت حضرت فاطمه پاسخ داد جز غذای کودکان چیزی نداریم لکن میهمان خود را بر آنان ترجیح داده و به او خواهیم داد، علی علیه‌السلام گفت: کودکان را می‌خوابانیم و چراغ را به خاطر میهمان خاموش می‌کنم، این کار را انجام داد و میهمان به استراحت پرداخت، صبح آن روز این آیه در شان آنان نازل شد: «و یوثرون علی انفسهم». [19]
ابن‌عباس در ذیل این آیه شریفه گوید: که درباره علی و فاطمه و حسن و حسین علیهم‌السلام نازل شده است. [20]
و یطعمون الطعام علی حبه مشکینا و یتیما و اسیرا الدهر،آیه 8
ابوالفضل شهاب‌الدین سید محمود آلوسی گوید: آنان درباره علی و فاطمه چه می‌تواند بگوید؟ به جز اینکه علی مولای مومنین و جانشین پیامبر است و فاطمه پاره تن احمد و جزئی از محمد است و اما حسن و حسین روح و ریحان و دو سرورو جوانان اهل بهشتند. و این عقیده ارتباطی به رافضی بودن ندارد بلکه آن چه به جز این عقیده باشد در نزد من گمراهی است.
لیله القدر خیر من الف شهر، تنزل الملائکه و الروح فیها، القدر،آیات 3 و 4
عبدالله بن عجلان سکونی گوید از حضرت باقر علیه‌السلام شنیدم که می‌فرمود خانه علی و فاطمه از حجرات رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم است و سقف خانه‌شان عرش پروردگار جهانیان است و از درون خانه آنان روزنه‌ی بازی به سوی عرش است که معراج وحی می‌باشد و ملائکه صبح و شب و در هر ساعت و هر لحظه بر آنان وحی نازل می‌کنند، ورود و خروج افواج ملائکه از آنان نمی‌گسلد گروهی فرودمی‌آیند و گروهی بالا می‌روند... [21]
پاورقی :
[1] حافظ حسکانی حنفی، شواهد التنزیل، 1/ 58 ـ 59.
[2] حافظ حسکانی حنفی، شواهد التنزیل، 1/ 58 ـ 59.
[3] ذخائر العقبی، 25 ـ 24.
[4] ذخائر العقبی، 25 ـ 24.
[5] حسکانی، شواهد التنزیل 1/ 312، 313.
[6] حسکانی، شواهد التنزیل 1/ 312، 313.
[7] ذخائر العقبی 1/ 342.
[8] حسکانی، شواهد التنزیل 1/ 408.
[9] ابن‌مغازلی، المناقب، 7/ 3.
[10] حسکانی، شواهد التنزیل، 1/ 381 و آیه در سوره احزاب / 33.
[11] حسکانی، شواهد التنزیل، 1/ 381 و آیه در سوره احزاب 1/ 414.
[12] حسکانی، شواهد التنزیل، 1/ 381 و آیه در سوره احزاب 1/ 416.
[13] ذخائر العقبی/ 24.
[14] زمخشری، جار الله، تفسیر الکشاف 3/ 467.
[15] حسکانی، شواهد التنزیل 2/ 197.
[16] حسکانی، شواهد التنزیل 2/ 174 و 194.
[17] حسکانی، شواهد التنزیل 2/ 174 و 194.
[18] سیوطی، جلال الدر المنثور ط بیروت 7/ 697.
[19] حسکانی، شواهد التنزیل 2/ 246، 247.
[20] حسکانی، شواهد التنزیل 2/ 246، 247.
[21] علامه نجفی، سید شرف‌الدین تاویل الایات، 2/ 818 ط قم.
منبع: کتاب فاطمه زهراء شادمانی دل پیامبر (ص)
تالیف: آیت الله احمد رحمانی همدانی
ترجمه : حسن افتخارزاده