معناى حديث «نَحْنُ حُجَةُاللّهِ عَلى خَلْقِهِ وَ فاطِمةُ حُجَّةٌ عَليَنا»
ریاحین ـ نوشته پیش رو، درباره معنای حدیث شریف «نَحْنُ حُجَةُ اللّهِ عَلى خَلْقِهِ وَ فاطِمَةُ حُجَّةُاللّهِ عَليَنا» می باشد که از سایت استفتاءات آیت الله العظمی روحانی انتخاب شده است:
سوال: الف. در روايتى از پيشوايان اهلبيت عليهمالسلام آمده است كه: «نَحْنُ حُجَةُ اللّهِ عَلى خَلْقِهِ وَ فاطِمَةُ حُجَّةُاللّهِ عَليَنا»؛ (اين روايت از امام عسكرى به اين صورت آمده است كه فرمود: نَحْنُ حُجَجُ اللّهِ عَلى خَلْقِهِ وَ فاطمةُ حُجةٌ عَليَنا. ما حجّتها و برگزيدگان خدا بر آفريدگانش مىباشيم، و فاطمه، حجّت راستين و پُرشكوه خدا بر ما مىباشد. تفسير أطيب البيان/ ج 13/ ص 236. مترجم.) ما حجّت خدا بر آفريدگانش هستيم، و فاطمه، حجّت خدا بر ما. به نظر شما معنى «حُجَّة» و منظور از آن چيست؟ ب. آيا معناى حديث اين نيست كه زهرا عليهاالسلام به دلالت اين حديث كه حجَّت خدا بر فرزندان معصوم عليهمالسلام خويش است، از آنان برتر است؟
جواب: باسمه جلت اسمائه
الف. به نظر مىرسد كه منظور از كلمهى «حُجَّت»، معناى لغوى آن، يعنى دليل و راهنما است. منظور از آن، چيزى است كه به آن استدلال و به وسيله آن رهنمود داده مىشود. با اين بيان معناى حديث اين مىشود كه: خدا بر مردم به وسيله عبادت و فرمانبردارى و تسليم در برابر مقرراتش به مرحلهاى كه پيشوايان أهل بيت عليهمالسلام رسيدهاند استدلال مىكند و بر آنان نيز در صورتى كه لازم آيد، به آن جايگاه پرفرازى كه مادر گرانقدرشان فاطمه عليهاالسلام اوج گرفته است. واللّه العالم. ب. پاسخ اين پرسش از سخنى كه گذشت دريافت مىگردد، چراكه در اين بيان منظور شأنيت و شايستگى احتجاج و استدلال است، و نه فعليت آن. آرى، اگر از سوى آنان در كارى كوتاهى گردد، به وسيله او استدلال مىشود، امّا هرگز نه از سوى آنان در انجام وظايف كوتاهى مىگردد و نه نيازى به احتجاج و استدلال پيدا مىشود. و اين بيان تنها نشانگر جايگاه پرفرازى است كه آن حضرت به وسيله عبادت خالصانه خدا و فرمانبردارى از او و تسليم در برابر مقررات خدا به آن، اوج گرفته است، و اگر فعليت هم اراده شود، به نوعى نشانگر برترى او از يك جنبه و جهت است و نه برترى مطلق او بر آنان.
منبع» سایت استفتاءات آیت الله العظمی روحانی